Wełną otulone
Wełna to nie tylko ciepły sweter czy szalik, którym otulamy się zimą. To wyjątkowy, choć w Polsce niedoceniany materiał.
Czas przypomnieć sobie, jaka jest droga "od owieczki do swetra" oraz zobaczyć jak współczesny design i architektura korzystają z unikalnych właściwości wełny. O tym opowiada wystawa "Wełną otulone" przygotowana przez: Magdę Paluch-Pasz i Zosię Sobczyńską.
Do współpracy zaprosiliśmy także Kathrin Stalder i Helen Halbeisen z Bazylei, zajmujące się włóczkowym graffiti. Dzięki nim otuliliśmy wełną Zamek i jego otoczenie. Mamy nadzieję, że wystawa zainspiruje nas wszystkich do działania. Druty w dłoń!
Włóczkowe grafitti
Zamiast farb, sprejów i szablonów – motki wełny i druty. Włóczkowe graffiti (ang. knitting grafitti) to owijanie, ubieranie, ozdabianie najróżniejszych obiektów: pomników, ławek, mostów, rowerów czy autobusów.
Zamiast farb, sprejów i szablonów – motki wełny i druty. Włóczkowe graffiti (ang. knitting grafitti) to owijanie, ubieranie, ozdabianie najróżniejszych obiektów: pomników, ławek, mostów, rowerów czy autobusów.
Wszystko zaczęło od Magdy Sayeg z Teksasu, która 6 lat temu w rodzinnym Houston "ubrała"kilka znaków drogowych, chcąc w ten sposób ubarwić otoczenie. Od tego czasu na całym świecie miłośnicy robótek ręcznych za pomocą wełny upiększają, oswajają, ocieplają miejską przestrzeń. Czasem robią to tylko dla zabawy, czasem ich akcje mają społeczny lub polityczny wymiar, bywa, że "wełniana partyzantka"protestuje, używając włóczki i drutów.
Cieszyńska akcja ma apolityczny, przyjacielski i świąteczny charakter. Czarno-białe elementy włóczkowego graffiti to prezent Kathrin Stalder i Helen Halbeisen dla Cieszyna, pozostałe kompozycje to dzieło sztabu miejscowych miłośniczek robótek ręcznych: Heleny Wrzecionko, Barbary Maliny i Krystyny Podulki z Pracowni Rękodzieła Artystycznego w Domu Narodowym. Do akacji włączyły się również Urszula Pieczonka i jej mama. Razem odmieniły Zamek i jego najbliższe otoczenie. Mamy nadzieję, że to dopiero początek wełnianej fali!
Cieszyńska akcja ma apolityczny, przyjacielski i świąteczny charakter. Czarno-białe elementy włóczkowego graffiti to prezent Kathrin Stalder i Helen Halbeisen dla Cieszyna, pozostałe kompozycje to dzieło sztabu miejscowych miłośniczek robótek ręcznych: Heleny Wrzecionko, Barbary Maliny i Krystyny Podulki z Pracowni Rękodzieła Artystycznego w Domu Narodowym. Do akacji włączyły się również Urszula Pieczonka i jej mama. Razem odmieniły Zamek i jego najbliższe otoczenie. Mamy nadzieję, że to dopiero początek wełnianej fali!
Kilka słów o wełnie...
Jeszcze w latach 80. XX wieku widok owiec wypasających się na beskidzkich halach był czymś zupełnie zwyczajnym. Nie na darmo powtarzano: Gdo mo łowce, tyn mo co chce.
Jeszcze w latach 80. XX wieku widok owiec wypasających się na beskidzkich halach był czymś zupełnie zwyczajnym. Nie na darmo powtarzano: Gdo mo łowce, tyn mo co chce.
Owce hodowano dla wełny, mleka i mięsa, ale były też naturalnymi "kosiarkami", dbającymi o równowagę w przyrodzie. Na początku XXI wieku, z 5 mln beskidzkich owiec zostało nieco ponad 260 tys. i liczba ta wciąż spadała. Powstały nawet specjalne programy zachęcające mieszkańców do powrotu do tradycyjnej hodowli owiec i wypasania ich na halach, co dodatkowo stało się atrakcją turystyczną. Trzy lata temu wypasano w Beskidach około 1000 sztuk, rok temu już 3500. Jednak paradoksalnie wełna stała się produktem ubocznym w hodowli owiec, a my coraz częściej sięgamy po surowce z Australii, Nowej Zelandii i Turcji.
Nasza wystawa to próba przypomnienia ile zalet ma to naturalne włókno. Wełna jest wytrzymała, dobrze chroni przed zimnem, ale "oddycha" i co ważne, szczególnie współcześnie - jest hipoalergiczna. Na dodatek jest materiałem dobrze chroniący przed nadmiernym hałasem, co wykorzystywana jest w przemyśle i budownictwie. Nasza wystawa to również apel o powrót to do wełny w domu i lokalnych firmach, bo jest naturalnym bogactwem naszego regionu.
Nasza wystawa to próba przypomnienia ile zalet ma to naturalne włókno. Wełna jest wytrzymała, dobrze chroni przed zimnem, ale "oddycha" i co ważne, szczególnie współcześnie - jest hipoalergiczna. Na dodatek jest materiałem dobrze chroniący przed nadmiernym hałasem, co wykorzystywana jest w przemyśle i budownictwie. Nasza wystawa to również apel o powrót to do wełny w domu i lokalnych firmach, bo jest naturalnym bogactwem naszego regionu.
Na wystawie "Wełną otulone" goszczą...
Dywan KRASA grafit z kolekcji Folk; wzór dywanu opracowany przez Danutę Makarską, projektanta Fabryki Dywanów Agnella S.A.
To inspiracja tkaninami dwuosnowowymi, zwanymi "drzewa" lub "drzewa lecznicze", które były owocem pracy, w latach 30-tych, profesor Eleonory Plutyńskiej i niezwykle twórczego ośrodka tkackiego z okolic Janowa. Dzięki tej współpracy tkanina ludowa przekształciła się w tkaninę artystyczną, otrzymała nowe formy wyrazu, a zaproponowane przez panią profesor takie motywy jak "zwierza", "bukiety" czy "drzewa życia" są cenione i stosowane w tkaninach do dziś. Dywany tkane są z wełny naturalnej, niebarwionej.
Fabryka Dywanów Agnella - producent wełnianych dywanów, chodników i wykładzin z prawie czterdziestoletnim doświadczeniem. Rocznie wytwarza około 2 milionów metrów kwadratowych dywanów. Ponad połowa produkcji trafia do krajów Europy, głównie Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych, a nawet na Bliski Wschód. Do najbardziej prestiżowych realizacji w Polsce należy projekt nowej wykładziny do Sali Kolumnowej, największej z reprezentacyjnych sal Pałacu Prezydenckiego.
www.agnella.pl
Fabryka Dywanów Agnella - producent wełnianych dywanów, chodników i wykładzin z prawie czterdziestoletnim doświadczeniem. Rocznie wytwarza około 2 milionów metrów kwadratowych dywanów. Ponad połowa produkcji trafia do krajów Europy, głównie Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych, a nawet na Bliski Wschód. Do najbardziej prestiżowych realizacji w Polsce należy projekt nowej wykładziny do Sali Kolumnowej, największej z reprezentacyjnych sal Pałacu Prezydenckiego.
www.agnella.pl
Dywan OSADA grafit z kolekcji Folk; wzór dywanu opracowany przez Dorotę Banaszek, projektanta Fabryki Dywanów Agnella S.A.
Dywan skomponowany na podstawie motywów z narracyjnych tkanin dwuosnowowych, wykonywanych przez janowskie mistrzynie tkactwa artystycznego Tkaniny w formie dywanów-obrazów przedstawiające scenki z życia wsi są ozdoba wielu kolekcji muzealnych i galerii w kraju i za granicą. Dywany tkane są z wełny naturalnej, niebarwionej.
Fabryka Dywanów Agnella - producent wełnianych dywanów, chodników i wykładzin z prawie czterdziestoletnim doświadczeniem. Rocznie wytwarza około 2 milionów metrów kwadratowych dywanów. Ponad połowa produkcji trafia do krajów Europy, głównie Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych, a nawet na Bliski Wschód. Do najbardziej prestiżowych realizacji w Polsce należy projekt nowej wykładziny do Sali Kolumnowej, największej z reprezentacyjnych sal Pałacu Prezydenckiego.
www.agnella.pl
Fabryka Dywanów Agnella - producent wełnianych dywanów, chodników i wykładzin z prawie czterdziestoletnim doświadczeniem. Rocznie wytwarza około 2 milionów metrów kwadratowych dywanów. Ponad połowa produkcji trafia do krajów Europy, głównie Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych, a nawet na Bliski Wschód. Do najbardziej prestiżowych realizacji w Polsce należy projekt nowej wykładziny do Sali Kolumnowej, największej z reprezentacyjnych sal Pałacu Prezydenckiego.
www.agnella.pl
Lampa COCOON; projekt: Razy2
Ręcznie szydełkowana, wewnątrz pokryta żywicą. Jest przykładem na to, że można przywrócić zapomniane techniki wykonywania ubrań i wykorzystać jej do tworzenia zupełnie innych przedmiotów, na przykład lamp.
Razy2 - tworzą go Paulina Ryń – architekt i Jacek Ryń – projektant i asystentem w Pracowni Projektowania Produktu Autorskiego na gdańskiej ASP. Mówią: "To co projektujemy chcemy utrzymywać w ryzach prostoty i czytelności”. Dlatego często współpracują z innymi projektantami, architektami i specjalistami w określonej dziedzinie.
razy2.com
Razy2 - tworzą go Paulina Ryń – architekt i Jacek Ryń – projektant i asystentem w Pracowni Projektowania Produktu Autorskiego na gdańskiej ASP. Mówią: "To co projektujemy chcemy utrzymywać w ryzach prostoty i czytelności”. Dlatego często współpracują z innymi projektantami, architektami i specjalistami w określonej dziedzinie.
razy2.com
Lampa i pojemnik COSY; projek: Michał Kowalski; wdrożenie: nowymodel.org
Lampy z naturalnego filcu odwzorowują kształty z przyrody - główkę makówki, dynię lub pancerz jeżowca, zaś kuliste pojemniki służą do przechowywania domowych lub osobistych drobiazgów. Jedne i drugie powstają z łączenia elementów na zasadzie zamka błyskawicznego. Miejsca łączenia tworzą motyw dekoracyjny.
Michał Kowalski - projektant mebli, stoisk targowych, wnętrz i grafiki. Eksperymentuje z meblem tekstylnym, formami organicznymi, materiałami hi-tech, szyciem i łączeniem różnych materiałów stosowanych w żeglarstwie, windsurfingu, lotnictwie. Współpracował z ASP w Poznaniu jako wykładowca i współprowadzący Pracownię Komputerowego Wspomagania Projektowania. Pracował jako inżynier serwisu w Abplanalp, jednym z największych w Europie Środkowej dostawców nowoczesnych technologii do obróbki metali.
nowymodel.org
Michał Kowalski - projektant mebli, stoisk targowych, wnętrz i grafiki. Eksperymentuje z meblem tekstylnym, formami organicznymi, materiałami hi-tech, szyciem i łączeniem różnych materiałów stosowanych w żeglarstwie, windsurfingu, lotnictwie. Współpracował z ASP w Poznaniu jako wykładowca i współprowadzący Pracownię Komputerowego Wspomagania Projektowania. Pracował jako inżynier serwisu w Abplanalp, jednym z największych w Europie Środkowej dostawców nowoczesnych technologii do obróbki metali.
nowymodel.org
Dywan MANGAS; proj. Patricia Urquiola; producent: GAN
Mangas to z hiszpańskiego rękaw. Kolekcję patchworkowych "rękawów" tworzą dywany i pufy, przypominające plątaninę niepotrzebnych skrawków materiałów. Kojarzące się z ciepłymi czapkami i wełnianymi rękawicami dywany są wykonywane ręcznie, mieszanymi technikami produkcji: plecione, wiązane, tkane.
Patricia Urquiola - zajmuje się architekturą i projektowaniem produktu, a także kreowaniem nowych koncepcji. Współpracuje z największymi firmami, m.in. Alessi, Foscarini, Kartell, Moroso, Rosenthal. Niektóre z jej projektów trafiły do kolekcji Muzeum Sztuki Współczesnej (MoMA) w Nowym Jorku. Zdobyła m.in. tytuł Projektanta Roku magazynu Wallpaper, a także nagrodę Red Dot.
www.patriciaurquiola.com; www.gan-rugs.com
Książka i film: Het Verzameld breiwerk van Loes Veenstra uit de 2e Carnissestraat (Zebrane robótki Loes Veenstry z Carnisse 2); projekt: Christien Meindertsma; zdjęcia: Mathijs Labadie, Roel van Tour, Christien Meindertsma; komisarz: Wandschappen, Museum Rotterdam; wydawca: Stichting Kunstimplantaat
Loes Veenstra jest uzależniona od robótek ręcznych. W ciągu ostatnich 50 lat zrobiła na drutach ponad 500 swetrów, które trafiły do pudeł. Nikt ich nie nosił. Christien Meindertsma poświęciła im książkę, która stała się przeglądem fasonów i kolorów modnych w danej dekadzie. Zorganizowała też flash mob z mieszkańcami Carnisse, dzielnicy w południowej części Rotterdamu, skąd pochodzi autorka wełnianej kolekcji. A swetry wystawiono na aukcji.
Christien Meindertsma - bada życie produktów i materiałów. Pokazuje ścieżki jakie łączą materiały, producentów, produkty i konsumentów, co stało się niewidoczne w zglobalizowanym świecie. Jej książka PIG 05049 wygrała trzy holenderskie Design Awards (2008), zaś prace były wystawiane w MoMA (Nowy Jork) i Victoria & Albert Museum ( Londyn). Jest absolwentką Design Academy w Eindhoven. www.christienmeindertsma.com
Christien Meindertsma - bada życie produktów i materiałów. Pokazuje ścieżki jakie łączą materiały, producentów, produkty i konsumentów, co stało się niewidoczne w zglobalizowanym świecie. Jej książka PIG 05049 wygrała trzy holenderskie Design Awards (2008), zaś prace były wystawiane w MoMA (Nowy Jork) i Victoria & Albert Museum ( Londyn). Jest absolwentką Design Academy w Eindhoven. www.christienmeindertsma.com
Książka: 55 Christmas Balls (55 Bombek Bożonarodzeniowych); projekt: Arne & Carlos
Duet, który zaczął robić wełniane bombki, by pokazać, że można połączyć robótki ręczne ze współczesnymi wzorami. Robótek uczyli się od doświadczonych dziewiarek, często starszych kobiet, używających technik sprzed stu lat. Swoje pomysły zaprezentowali w książce, która stała się bestsellerem w Norwegii i została przetłumaczona na kilkanaście języków.
Arne Nerjordet i Carlos Zachrison - norwesko-szwedzki duet wykorzystujący dawne techniki dziewiarskie i tradycyjne, skandynawskie wpływy do poszukiwania nowych wzorów. Współpracowali z Comme des Garcons i Urban Outfitters, po czym zajęli się robótkami na drutach. Zaczęli od książki poświęconej bożonarodzeniowym ozdobom, potem były ozdoby wielkanocne, włóczkowe lalki oraz wełniane projekty do ogrodu. www.arne-carlos.com
Arne Nerjordet i Carlos Zachrison - norwesko-szwedzki duet wykorzystujący dawne techniki dziewiarskie i tradycyjne, skandynawskie wpływy do poszukiwania nowych wzorów. Współpracowali z Comme des Garcons i Urban Outfitters, po czym zajęli się robótkami na drutach. Zaczęli od książki poświęconej bożonarodzeniowym ozdobom, potem były ozdoby wielkanocne, włóczkowe lalki oraz wełniane projekty do ogrodu. www.arne-carlos.com
Pufy BONNET; projekt: Liset van der Scheer; producent: Casalis
Kolekcja puf i pledów wykonanych w 100% z wełny merynosów. Pufy mają łatwe do usunięcia okrycia, przypominające czapki, które mogą też być rozciągnięta na różnych formach. Idealne do codziennego siedzenia.
Liset van der Scheer - absolwentka Design Academy w Eindhoven, pracująca dla przemysłu jako niezależna projektantka materiałów i doradca kolorów. Największym wyzwaniem jest poszukiwanie innowacyjny pomysłów dla tradycyjnych materiałów. Zawsze stara się przekraczać granice możliwości. www.studiovanderscheer.nl; www.casalis.be
Liset van der Scheer - absolwentka Design Academy w Eindhoven, pracująca dla przemysłu jako niezależna projektantka materiałów i doradca kolorów. Największym wyzwaniem jest poszukiwanie innowacyjny pomysłów dla tradycyjnych materiałów. Zawsze stara się przekraczać granice możliwości. www.studiovanderscheer.nl; www.casalis.be
Dywany DOILY; projekt: Iga Chmielewska; producent: Sztuka Beskidzka
Doily nawiązuje formą do wycinanki ludowej, zaś materiał z jakiego ją wykonano to sukno góralskie, powstające z wełny nowozelandzkiej.
Sztuka Beskidzka - manufaktura z Czechowic-Dziedzic, produkująca dywany, pledy i koce z wełny. Produkuje zarówno pojedyncze egzemplarze, jak serie dywanów dla odbiorców indywidualnych, architektów i sklepów.
www.sztuka-beskidzka.pl
Sztuka Beskidzka - manufaktura z Czechowic-Dziedzic, produkująca dywany, pledy i koce z wełny. Produkuje zarówno pojedyncze egzemplarze, jak serie dywanów dla odbiorców indywidualnych, architektów i sklepów.
www.sztuka-beskidzka.pl
Kolekcja kapeluszy; producent: Skoczowska Fabryka Kapeluszy Polkap S.A.
Kapelusze są wykonane ręcznie w 100% z wełny. Proces ich produkcji składa się z wielu etapów technologicznych takich jak: zgrzeblanie, nawijanie, filcowanie, formowanie, barwienie, usztywnianie oraz formowanie wyrobu gotowego.
Skoczowska Fabryka Kapeluszy Polkap S.A. - firma z prawie 90 tradycją. Jedna z niewielu na świecie i jedyna w Polsce produkująca półprodukty oraz kapelusze gotowe w filcu włosowego oraz wełnianego z wykorzystaniem tradycyjnej technologii. W swojej ofercie ma kapelusze: klasyczne, sportowe, regionalne, kowbojskie, myśliwskie, wojskowe, okazjonalne. Dużym osiągnięciem jest produkcja kapelusza crushable, który "zapamiętuje" kształt – można go złożyć i schować do torby, a po rozłożeniu, fason kapelusza jest nienaruszony.
polkap.pl
Skoczowska Fabryka Kapeluszy Polkap S.A. - firma z prawie 90 tradycją. Jedna z niewielu na świecie i jedyna w Polsce produkująca półprodukty oraz kapelusze gotowe w filcu włosowego oraz wełnianego z wykorzystaniem tradycyjnej technologii. W swojej ofercie ma kapelusze: klasyczne, sportowe, regionalne, kowbojskie, myśliwskie, wojskowe, okazjonalne. Dużym osiągnięciem jest produkcja kapelusza crushable, który "zapamiętuje" kształt – można go złożyć i schować do torby, a po rozłożeniu, fason kapelusza jest nienaruszony.
polkap.pl
Kolekcja STONE; projekt i producent: fivetimesone
Bezszwowe kamienne poduszki i pufy wykonane w 100% z naturalnej wełny Merino według własnej metody filcowania. Formą przypominają kamienie, które - tak jak w naturze - mają unikalne wzory. Wypełnienie to formowane włókna poliestrowe. Powstały z inspiracji naturą, różnorodnością miejsc, ludzi i kultur.
fivetimesone - grupa architektów, projektantów i pasjonatów designu, skupiona przez założyciela firmy Mirosława Popławskiego. Tworzą przedmioty inspirowane naturą, pokazują zróżnicowane tradycje europejskiego rzemiosła. Używają naturalnych, biodegradowalnych surowców. Swoją pasją zarażają lokalnych rzemieślników, przyczyniając do powstania nowych miejsc pracy.
www.fivetimesone.com
Art -Panel, kolekcja ARCHITEXTILES; projekt: Aleksandra Gaca; producent: Casalis
Efekt poszukiwań projektantki, eksperymentującej ze splotami i materiałami. Faktura 3D to nie tylko gra światłocieni, dająca dekoracyjny efekt. Trójwymiarowa tkanina o wiele lepiej pochłania fale dźwiękowe i wycisza otoczenie. Może być używany jako niezależny panel ścienny lub przegroda w pomieszczeniach.
Aleksandra Gaca - mieszkająca w Delf absolwentka łódzkiego Liceum Plastycznego i Royal Academy of Art w Hadze. Eksperymentuje z włóknami i fakturami. Fascynuje ją technika tkania i konstrukcje przestrzenne, a inspiracje czerpie z abstrakcyjnych form architektonicznych, ale także z tańca i ruchu. Jej nowatorskie struktury sprawdzają się w modzie, ale i architekturze. Projektantka Została wyróżniona za innowacyjność na targach mebli w Chicago, Brukseli, Hanowerze i Amsterdamie. Jest też laureatką Dutch Design Awards. www.aleksandragaca.nl; www.casalis.be
Aleksandra Gaca - mieszkająca w Delf absolwentka łódzkiego Liceum Plastycznego i Royal Academy of Art w Hadze. Eksperymentuje z włóknami i fakturami. Fascynuje ją technika tkania i konstrukcje przestrzenne, a inspiracje czerpie z abstrakcyjnych form architektonicznych, ale także z tańca i ruchu. Jej nowatorskie struktury sprawdzają się w modzie, ale i architekturze. Projektantka Została wyróżniona za innowacyjność na targach mebli w Chicago, Brukseli, Hanowerze i Amsterdamie. Jest też laureatką Dutch Design Awards. www.aleksandragaca.nl; www.casalis.be
Podkładowca, czyli Owca na Wypasie; projekt: Aleksandra Michałowska; producent: Fundacja Rozwoju Przedsiębiorczości "Być Razem"
Zwycięski projekt w pierwszej edycji konkursu "Zaprojektuj Dobrą Rzecz" zorganizowany przez markę WellDone. Ekologiczny, funkcjonalny i zabawny, a zarazem prosty technologicznie i możliwy do wytworzenia w warunkach przedsiębiorstwa społecznego. Wpisuje się w gamę dotychczasowych produktów WellDone, wytwarzanych przez osoby powracające na rynek pracy, a wspierane przez Fundację "Być Razem". Prototyp zrobiony z filcu technicznego wełnianego, wdrożone produkty – z filcu technicznego. Aleksandra Michałowska - studentka Wzornictwa Przemysłowego na Wydziale Architektury i Wzornictwa Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Wyznawczyni procesu projektowego, uwikłana w ergonomiczne spojrzenie na projektowanie.
www.welldone.co
Sofa WeŁniak; projekt: Katarzyna Hofman
Mebel łączący techniki rękodzielnicze, tradycyjny surowiec, czystą formę i szlachetny materiał. Dopasowuje się do ciała, pozwalając użytkownikowi przyjąć najwygodniejszą dla niego pozycję leżącą lub siedzącą. Zastosowanie krawędzi różnych długości i możliwość obracania względem punktu podparcia, pozwala na leżenie wzdłuż formy lub siedzenie w jej poprzek.
Katarzyna Hofman - absolwentką poznańskiej Akademii Sztuk Pięknych. WeŁniak to jej praca dyplomowa, która powstała w III Pracowni Projektowania Mebla na Wydziale Architektury i Wzornictwa ASP w Poznaniu.
katarzynahofman.carbonmade.com