Glass&Cup. Polish Design Stories

Instytut Adama Mickiewicza i Zamek Cieszyn oraz Fundacja Fly with Art zapraszają na wystawę "Glass&Cup. Polish Design Stories", prezentowaną na Istanbul Design Week.

Wystawa jest zapowiedzią oficjalnego programu polskich wydarzeń kulturalnych w Turcji w 2014 roku z okazji 600-lecia nawiązania polsko-tureckich stosunków dyplomatycznych.

Poprzez oryginalną kolekcję szklanek i filiżanek wystawa odkrywa polską historię projektowania w XX i XXI wieku. Jest to kuratorski dialog pomiędzy projektantem ceramikiem Bogdanem Kosakiem i historyczką designu Kasią Jeżowską na temat produkcji szkła i porcelany w Polsce na przestrzeni ostatnich dwóch stuleci. 

Wystawa prezentuje blisko 40 obiektów pochodzących z okresu od początków XX wieku aż do współczesności. Kontekst dla nich stanowią archiwalne fotografie z prywatnych i państwowych archiwów, na których wyraźnie widać zmieniającą się w Polsce kulturę picia kawy.

Począwszy od pierwszych dni niepodległości, poprzez okres powojenny aż po czasy współczesne, w polskiej kulturze, a w projektowaniu w szczególności, można dostrzec dwa przeciwstawne nurty: z jednej strony jest to chęć odnalezienia unikalnego polskiego stylu narodowego, z drugiej fascynacja i żywe nawiązania do międzynarodowych tendencji. 

Historia widoczna jest w zmieniających się kształtach oraz dekoracjach filiżanek i szklanek, dodatkowo uwarunkowanych poprzez kolejne style i technologiczne wyzwania. Projekty jednocześnie ilustrują przyzwyczajenia kawowe: mała czarna, podawana ze śmietanką, kawa zbożowa, a także niesławna "kawa po turecku" zalewana wrzątkiem i parzona bezpośrednio w szklance. Rozwinęły się one w Polsce bazując na międzynarodowych recepturach przystosowywanych do lokalnych podniebień i zaopatrzenia rynku czasów niedostatku. 

Kawa, będąca towarem luksusowym, początkowo była serwowana w zamożnych domach i kawiarniach, które były centrum kulturalno-politycznym każdego miasta. Picie kawy było wówczas częścią społecznej etykiety. W latach 60. kawa pojawiła się także w wiejskich klubokawiarniach łączących funkcje kawiarni i domu kultury, a także w biurach i urzędach. W efekcie, stała się ona popularnym napojem podawanym i pitym bez nadmiernej atencji. Przemysł reagował na te zmiany wprowadzając do produkcji naczynia o różnej wielkości i cenie. 

Prezentując przedmioty, które oddziaływały na popularne gusta, a jednocześnie, zostały ukształtowane w ich następstwie, wystawa ukazuje historię designu, której częścią jest zarówno to, co ładne i brzydkie, wysokie i niskie, popularne i ekskluzywne. Przemysłowo produkowany platerowany uchwyt do szklanki z lat 30, popularny serwis kawowy, limitowana seria w stylistyce New Look z późnych lat 50, jak i współczesne projekty, są częścią złożonej opowieści, w której to, co oficjalne przeplata się z tym, co intymne.



Opis wybranych obiektów prezentowanych na wystawie:

Nathalie & George projektu Marii Jeglińskiej. W 2011 roku fabryka Kristoff, której historia sięga połowy XIX wieku, zaprosiła do współpracy młodych projektantów. Zaprojektowali oni nowe, dynamiczne wzory, które ozdobiły już istniejące porcelanowe modele.

Dotyk błękitu zaprojektowany przez Marka Cecułę i Dagmarę Kopałę i wyprodukowany przez Ćmielów i Chodzież Polskie Fabryki Porcelany w 2000 roku. Powstałe w 2013 Ćmielów Design Studio ma na celu łączyć tradycyjne technologie i wiedzę z nowoczesnym wzornictwem i produkcją przemysłową oraz unikatowością artystycznego gestu. W przypadku Dotyku błękitu każda część została pojedynczo zanurzona w kobalcie.

Zestaw Tomaszów dekorowany wzorem Roztocze został zaprojektowany przez Bogdana Kosaka i wykonany w jego Modelarni Ceramicznej. W skład kompletu wchodzą naczynia inspirowane sztuką ludową i porcelaną z Korca, Baranówki i Tomaszowa, pierwszych polskich manufaktur działających na przełomie XVIII i XIX wieku. Wykorzystują one najstarsze, sprawdzone i powielane przez wieki wzory naczyń garncarskich, które często są wielofunkcyjne. Prezentowane naczynie do "kawy po turecku" powstało z połączenia szklanki i filiżanki.

Filiżanka z serwisu zaprojektowanego przez Lubomira Tomaszewskiego – Dorota – nazwana została imieniem jego córki. W roku 1961 na fali poodwilżowej estetyki wyprodukowały ją Zakłady Porcelany "Ćmielów" w limitowanej serii.Filiżanka i ucho zostały uformowane z jednej formy, co miało zapobiec obtłukiwaniu części, które tradycyjnie były osobnymi elementami. Organiczny kształt powstał w oparciu o szczegółowe badanie współcześnie produkowanych naczyń prowadzone przez projektanta.

Filiżanka Julii Keilowej pochodzi z lat 30. i została wyprodukowana przez fabrykę Braci Henneberg i Hutę Szkła Hortensja. Keilowa jest uważana za jedną ze znakomitszych polskich projektantek tego okresu, a jej projekty często są określane mianem "dekoracyjnego modernizmu". Krótko po ukończeniu Państwowej Szkoły Sztuk Plastycznych w Warszawie zaczęła niezwykle owocną współpracę z przemysłem. Dla warszawskich fabryk platerów, w tym dla firmy Braci Hennenberg, projektowała garnitury do kawy i herbaty, sztućce, tace, puchary, świeczniki, patery i cukiernice, z których wiele trafiło do produkcji masowej.



ORGANIZATORZY:
Instytut Adama Mickiewicza
Instytut Adama Mickiewicza promuje polską kulturę na świecie i bierze aktywny udział w międzynarodowej wymianie kulturalnej. Jest narodową instytucją kultury, której celem jest wzmocnienie polskiej marki oraz podniesienie wpływu i efektywności Polski w dziedzinie kultury. Promocja polskiego designu jest jednym z kluczowych obszarów, jakimi zajmuje się Instytut. Instytut prezentował polski design we współpracy z m.in. paryskim Maison&Objet, DMY Berlin, Vienna Design Week, Salone del Mobile Milan, London Design Festival, Singapore Furniture Design Week, ICFF New York, Design Trade Copenhagen, Blueprint Magazine, deezen.com oraz Wallpaper*. 

Ponadto Instytut Adama Mickiewicza:
• zorganizował ponad 4, 000 wydarzeń kulturalnych w wiodących galeriach, teatrach, klubach i festiwalach we współpracy z najważniejszymi partnerami: w Brukseli (Bozar, La Monnaie), Edynburgu (Edinburgh International Festival), Londynie (Southbank Centre, Barbican Centre, National Theatre, Whitechapel Gallery), Berlinie (Martin Gropius Bau), Madrycie (Teatro Real), Moskwie (Muzeum Sztuk Pięknych im. Puszkina, Festiwal Złota Maska) itp.
• zorganizował znaczące wydarzenia kulturalne w różnych krajach, jak Rok Polski w Izraelu, POLSKA! YEAR w Wielkiej Brytanii oraz Zagraniczny Program Kulturalny Prezydencji Polskiej w UE
• Instytut uruchomił szereg interesujących, nadal funkcjonujących projektów: East European Performing Arts Platform, I, CULTURE Orchestra, Polska Music, Project Asia.
Odwiedź stronę i zapisz się na newsletter: www.culture.pl/design

Zamek Cieszyn
Zamek Cieszyn jest pierwszym polskim regionalnym centrum designu, które promuje dobre wzornictwo jako klucz do rozwoju regionu. Poprzez wystawy, specjalistyczne warsztaty oraz konferencje pomaga wdrażać projekty poprawiające jakość życia oraz przestrzeni publicznej i wspiera działania inspirowane tradycyjnym rzemiosłem. Łączy design, biznes i sferę publiczną. Usytuowany w wyjątkowej okolicy na południu Polski, tuż przy granicy z Republiką Czeską i Słowacją, otoczony najstarszymi zabytkami regionu jest miejscem, które zawsze warto odwiedzić.
www.zamekcieszyn.pl

Fundacja Fly with Art
Fundacja Fly with Art powstała w 2011 roku z inicjatywy Anity Bialic oraz Grażyny Brylewskiej, założycielek Galerii BB. Podstawowym celem Fundacji jest promocja współczesnej sztuki i designu poprzez prowadzenie działalności edukacyjnej w zakresie ich poznawania i rozumienia. Od 2012 Fundacja, wspólnie z Galerią BB, organizuje "Play with Glass" – Europejski Festiwal Szkła we Wrocławiu.
www.flywithart.com


Koordynator projektu: Anna Kaleta, akaleta@zamekcieszyn.pl
PR: Dorota Stępniak, glassandcupexhibition@gmail.com
Kuratorzy i projekt ekspozycji: Kasia Jeżowska, Bogdan Kosak
Projekt katalogu i opracowanie graficzne wystawy: Paweł KrzywdaAgata Korzeńska / idee
Tłumaczenia: Søren Gauger (język angielski), Esin Küçükbiçmen (język turecki)
Zdjęcia: Tom Swoboda

Zdjęcia archiwalne: prywatne archiwum Tadeusza Rolke; prywatne archiwum Heleny Grossówny; Narodowe Archiwum Cyfrowe: Leon Jarumski, Grażyna Rutowska, Zbyszko Siemaszko; Ośrodek Karta: Kazimierz Seko, Romuald Broniarek; Polska Agencja Prasowa. 

Szklanki i filiżanki zostały wypożyczone dzięki uprzejmości: Anity Bialic, Grażyny Brylewskiej, Ireny i Romana Gatysów, Bogdana Kosaka, Adama Leji, Krystyny Łuczak-Surówki, Sebastiana Pietkiewicza, Roberta Syrka, Anny Syski, Rafała Wyszyńskiego.





Glass&Cup. Polish Design Stories
Istanbul Design Week
Maçka Küçükçiftlik Park
27 listopada – 1 grudnia 2013
Godziny otwarcia: 10.30-20.00 

Wykład kuratorów:
niedziela, 1 grudnia, 15.00
Warsztaty grawerowania na szklankach:
piątek, 29 listopada, 15.00-17.00

Katalog: do pobrania